Trận Rạch Gầm – Xoài Mút 1784

Nguyễn Ánh đã nhiều lần xin Giám mục Bá Đa Lộc (Pigneau de Béhaine) cầu viện người Pháp nhưng không thu được nhiều kết quả. Do đó, Nguyễn Ánh chuyển sang cầu viện Xiêm (Thái Lan). Vua Xiêm sai hai tướng là Chiêu Tăng, Chiêu Sương đem 2 vạn quân thủy cùng 300 chiếc thuyền sang giúp. Ngoài ra còn có 3 vạn quân bộ tiến sang Chân Lạp (Căm Bốt) với danh nghĩa giúp vua Chân Lạp, thực chất với ý đồ tạo gọng kìm phía Tây, chờ cơ hội tiêu diệt quân Tây Sơn. Mặc dù phải đương đầu với 3 vạn quân Trịnh đang rình rập ở phía Bắc, 3 vạn quân bộ của Xiêm chực chờ ở phía Tây và 2 vạn thủy quân Xiêm La ở phía Nam, nhưng sau khi vào Gia Định, Nguyễn Huệ cho bố trí trận địa và nhử quân Xiêm đến gần Rạch Gầm và Xoài Mút ở phía trên Mỹ Tho. Với chiến thuật lừa địch đi vào ổ phục kích, Nguyễn Huệ trong một ngày, chỉ đánh một trận, tiêu diệt toàn bộ 2 vạn thủy quân của Xiêm vào đêm 19 rạng 20 tháng 1 năm 1785 (đêm 9 rạng 10 tháng 12 năm Giáp Thìn).

Tiêu diệt chúa Trịnh ở miền Bắc.

Với danh nghĩa “Phù Lê diệt Trịnh”, Nguyễn Huệ sai Nguyễn Hữu Chỉnh làm tiên phong bắc tiến. Quân Trịnh bị tan rã nhanh chóng. Tướng của họ Trịnh biết tin Phú Xuân thất thủ, khi nghe báo quân Tây Sơn đang trên đường tiến tới Thăng Long thì hoảng sợ bỏ trốn. Vì không được lòng dân nên khi chúa Trịnh bỏ thành Thăng Long chạy, bị dân bắt đem nộp cho Tây Sơn. Trên đường áp giải, Trịnh Tông tự sát. Nguyễn Huệ vào thành Thăng Long ra mắt vua Lê Hiển Tông. Ngưỡng mộ tài danh của một trang hào kiệt, vua gả công chúa Ngọc Hân cho Nguyễn Huệ.

Tiêu diệt hơn 20 vạn quân Thanh xâm lược:

Nói tới chiến sử, không người ViệtNamnào không nhớ một trong các chiến công rực rỡ nhất là trận Đống Đa. Cuộc hành quân trên con đường dài 654 cây số, bắt đầu vào ngày 25.11.1788, phát xuất từ Phú Xuân (Huế) tới Tam Điệp ngày 20.12.1988. Nguyễn Huệ cho nghỉ dưỡng quân, ăn Tết trước và cuộc giải phóng cố đô Thăng Long sẽ mở màn vào đêm Giao Thừa. Dưới sự thống lĩnh tài ba của Hoàng Đế Quang Trung, chỉ 5 ngày, từ đêm 30 tới ngày mùng 5 Tết, Thăng Long sạch bóng quân thù. Hơn 20 vạn quân Thanh trên các trận địa bị loại khỏi vòng chiến.

Các danh tướng của Tàu: Hứa Thế Hanh, Trương Sĩ Long, Thượng Duy Thăng đều tử trận tại Hà Hồi, Ngọc Hồi. Sầm Nghi Đống trấn thủ Đống Đa phải thắt cổ tự tử. Tổng Đốc lưỡng Quảng (Quảng Đông, Quảng Tây) là Tôn Sĩ Nghị, Tổng Tư lệnh đoàn quân viễn chinh của bốn tỉnh Quảng Đông, Quảng Tây, Quí Châu và Vân Nam ngự trị tại Thăng Long nghe tin ngoại thành thất thủ thì “kinh hồn bạt vía’’, sợ quá không kịp mang theo ấn tín, “chạy vắt giò lên cổ’’ trốn về Tầu. Vua Lê Chiêu Thống, kẻ “cõng rắn cắn gà nhà’’, thấy cái chết kề bên cổ cũng chạy thục mạng theo gót quân xâm lược. Dân Tầu sống gần biên giới Ải Nam Quan nghe tin quân mình thất trận hoảng hốt bỏ chạy về phương Bắc xa hàng trăm dặm.

Năm 1792, sau khi ổn định tình hình trong nước, Vua Quang Trung sai sứ sang Tàu ngỏ ý xin cầu hôn và xin trả lại đất hai tỉnh Quảng Đông và Quảng Tây về cho Việt Nam. Nhưng kế hoạch đang diễn tiến tốt đẹp thì bất ngờ Ngài qua đời, làm vua được 4 năm, thọ 40 tuổi. Toàn bộ chương trình mở mang bờ cõi và phát triển đất nước bị bỏ dở.