Tháp Pokrong Giarai tại Phan Rang

Tọa lạc trên ngọn đồi trầu, cách thành phố Phan Rang- Tháp Chàm 9km. Tháp được xây dựng vào cuối thế kỷ 13 đầu thế kỷ 14 thờ vua Poklong Giarai (1151- 1205), một vị vua có công với dân với nước, được người dân suy tôn là thần thủy lợi.

Tháp Poklong Giarai là một tổng thể kiến trúc nghệ thuật, bao gồm ba ngôi tháp: tháp chính cao 20.5m bên trong có thờ tượng bò nandin bằng đá; tháp cổng cao 8.56m; tháp lửa cao 9.31m. Ngoài ra còn một ngôi miếu nhỏ ở sau tháp chính và một vòng thành bao quanh tháp.

Tháp được trùng tu vào các năm:

Năm 1981: tu sửa phục hồi phần di tích đổ vỡ.

Năm 1983: phục hồi, gia cố móng và chân tháp đã hỏng 1/3.

Năm 1984: tu sửa phục hồi tháp chính.

Năm 1985: tu sửa 3 tháp.

Năm 1987: phục hồi bức tường đổ do các chuyên gia Ba Lan phụ trách.

Theo truyền thuyế thì tháp này do vua Chăm Poklong Giarai chỉ đảo xây dựng trong cuộc thi xây tháp với Pô Dam, vị quan đại thần không khâm phục vua Poklong Giarai. (Trong cuộc thi này vua Poklong Giarai thắng vì xây tháp xong trước, nhưng việc thắng cuộc này do vua Poklong Giarai dùng kế. Ông cho xây tháp giả bằng giấy và sơn màu lên).

Poklong Giarai (sinh 1151, mất 1205) là vua của ngưới Chăm, có công trong việc xây dựng thủy lợi, phát triển nông nghiệp. Ông xuất thân từ đứa trẻ nghèo, mố côi. Theo truyền thuyết thì ông được thần Rồng phù hộ, giúp đỡ để trở thành một ông vua dầy tài năng và công đức của vương quốc Champa.

Tại đây hàng năm nhân dân người chăm tổ chức lễ hội Kate từ ngày 10-13/10 theo Chăm lịch.

Lễ hội Katê

Thời gian:Ngày 1 tháng 7 theo lịch Chăm (khoảng 25/9 – 5/10 dương lịch)

Địa điểm: đền tháp Pô Nagar (thôn Hữu Đức), tháp Pô Klông Garai (phường Đô Vinh, tháp Chàm), tháp Pô Rôme (thôn Hậu Sanh), tỉnh Ninh Thuận.

Đối tượng tôn vinh: các vị Nam thần: Pô Klông Garai, Pô Rôme.

Lễ hội Katê của người Chăm diễn ra trong 3 ngày trên một không gian rộng lớn, lần lượt từ đền tháp (Bi môn, Ka lan) đến làng (Paley) và từng gia đình (Nga wôm), tạo thành một dòng chảy phong phú, đa dạng.